Komende evenementen

Duitse rechterzijde verdeeld over EFSF

30 augustus 2011 – Op 23 september stemt de Duitse Bondsdag over de uitbreiding van de bevoegdheden van het EFSF, het Europese fonds dat landen, en in de toekomst allicht ook banken, uit de eurzone financieel moet bijspringen. Deze uitbreiding van bevoegdheden werd overeengekomen op de Europese Top van 21 juli, op basis van een gemeenschappelijk voorstel van Angela Merkel en Nicolas Sarkozy.

Nu blijkt er binnen de eigen regeringsmeerderheid van Angela Merkel heel wat verzet te bestaan tegen dit akkoord. De tegenstanders eisen dat elke nieuwe tussenkomst van het EFSF moet worden goedgekeurd door het Duitse parlement. Als elke tussenkomst van het EFSF telkens in alle landen moet worden goedgekeurd kan je het EFSF even goed meteen afschaffen. Dat gezegd zijnde: wij hebben niet veel sympathie voor de Duitse rechterzijde, maar het is een feit dat de crisis van de euro aanleiding is tot een lawine aan maatregelen die achter de schermen worden bekokstoofd en waarbij elke democratische controle ver te zoeken is. De Europese democratie begon ooit in Athene, zij is er misschien ook geëindigd…

De website van Euractiv geeft in een bijdrage een gedetailleerd beeld van de discussie in Duitsland.

De tegenstanders vinden dat elk land in de eurozone zijn problemen zelf maar moet oplossen, en als dat echt niet kan de eurozone maar moet verlaten. Zij willen wel een eengemaakte vrije markt, maar zonder dit soort solidariteitsmechanismen, waardoor sterke landen medeverantwoordelijk worden voor de problemen in zwakkere landen.

Steunaankopen Italiaanse en Spaanse overheidsobligaties

Uit diezelfde hoek komt er ook kritiek op het feit dat de Europese Centrale Bank (ECB) op de open markt overheidsobligaties heeft opgekocht van Italië en Spanje. Nooit eerder kwam de ECB zo massief tussen op de obligatiemarkten. De aankopen moesten de koers van deze obligaties ondersteunen toen ‘de financiële markten’ Italië en Spanje onder vuur begonnen te nemen.

De Duitse minister van financiën heeft zich openlijk tegen de aankopen uitgesproken. Ook binnen de ECB is er kritiek op deze aankopen. Vier leden van het bestuurt, ondermeer de Duitser Axel Weber, stemden tegen, wat zelden gebeurt. Zij vrezen dat de ECB te veel van dat soort obligaties in portefeuille gaat hebben, en zo zelf financieel kwetsbaar wordt. Europa zou dan wel verplicht zijn Italië en Spanje bij te springen om de ECB financieel te dekken… Met andere woorden: door deze aankopen worden de Italiaanse en Spaanse financiële problemen Europese problemen.

Dat is voor allerlei principiële voorstanders van een versterking van de Europese eenmaking dan weer een reden om het beleid van de ECB toe te juichen. Zo citeert een andere bijdrage op Euractiv Sven Giegold, ooit een vooraanstaand lid van Attac Duitsland en nu Groen Europarlementslid: de ECB doet tenminste iets, zo zegt hij. Anderen voegen er aan toe dat de Spaanse en Italiaanse overheden dank zij de tussenkomst van de ECB minder interesten moeten betalen aan de banken.

Daarbij wordt wel vergeten dat de ECB haar steunaankopen afhankelijk maakt van drastische antisociale bezuinigingen en liberale hervormingen.

Europese obligaties?

Dezelfde kampen bakenen zich af in het debat over het al dan niet invoeren van Europese obligaties. In het rechtse kamp, vooral in de economische sterkere landen van de eurozone, wordt gezegd dat op die manier landen hun budgetaire verantwoordelijkheid kunnen ontlopen. Zij hebben via Europese obligaties toch altijd toegang tot de financiële markten.

Bovendien vreest men in een land zoals Duitsland dat de eigen kredietwaardigheid eronder gaat lijden, zodat Duitsland zelf op de financiële markten hogere rentes zal moeten betalen dan nu het geval is.

Links is in de regel voorstander van Europese obligaties, juist omdat dit de Europese constructie versterkt. Bovendien ontsnappen noodlijdende landen zo aan de greep van de financiële markten, en worden zij niet gedwongen tot het betalen van enorme interesten. Eenmaal de schulden zijn overgeheveld naar Europese obligaties zitten we allemaal in hetzelfde bootje, zowel de Duitsers als de Grieken, wat een objectieve basis vormt voor gemeenschappelijke strijd. 

Aan de linkerzijde wordt daarbij wel eens vergeten dat Europese obligaties, als zij er ooit komen, ingebed zullen zijn in een geheel van maatregelen waarbij noodlijdende landen onder Europese curatele worden geplaatst en verplicht tot drastische antisociale maatregelen. Het worden een nieuw instrument van het “nieuwe economisch bestuur” in Europa.

Bovendien kan de invoering van Europese obligaties ook gezien worden als steun aan de banken, die zware verliezen dreigen te lijden als een lidstaat van de eurozone over de kop gaat.

Versterking van de Europese constructie betekent niet per definitie versterking van de democratie of van een sociaal beleid, en de linkerzijde schiet er dus weinig mee op elke maatregel die de Europese constructie versterkt per definitie als positief te evalueren.

Ook Europese obligaties raken de kern van het probleem niet, namelijk de enorme schuldenberg waarop de kapitalistische motor sinds enkele decennia draait. De invoering van Europese obligaties zou weliswaar het vertrouwen van de financiële markten kunnen herstellen, zodat er weer geld kan geleend worden, en de economie weer gaat groeien. Maar bij de volgende crisis zal de schuldenberg alleen maar groter geworden zijn, en de val dus dieper.

Om uit de crisis te raken moet geantwoord worden wie gaat betalen voor de schuldenberg, en op welke manier de economie moet veranderen om een herhaling van deze geschiedenis te voorkomen. (fs)

 

Laat een reactie achter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *