14 maart 2015 – In de Nederlandse krant Het Financieele Dagblad, kortaf het FD, verscheen op 13 maart een interview met Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank, dit is de centrale bank in Nederland. In dat interview verklaart Knot zich voorstander van meer risicodeling tussen de eurolanden: als een lidstaat economisch te lijden heeft bijvoorbeeld onder een recessie, dan moet gans de eurozone bijspringen, bijvoorbeeld om te helpen de oplopende kosten voor de werkloosheid te dragen. Dergelijke solidariteit kan echter alleen als de economieën van de eurolanden meer naar elkaar toegroeien. En daartoe moet de Europese Commissie meer bevoegdheden krijgen om het economisch en sociaal beleid van de lidstaten in de gaten te houden. Zo hoopt Knot een sterkere Europese economie te krijgen, die de concurrentie met andere economische grootmachten aankan.
Let wel op de chronologie die Knot voorstelt: eerst meer bevoegdheden naar Brussel om de lidstaten in het neoliberaal gareel te houden (onze woorden). Zo hoopt Knot dat de nationale economieën naar elkaar toe gaan groeien (als Knot naar de feiten zou kijken zou hij zien dat de neoliberale recepten de Europese economieën integendeel uit elkaar hebben gedreven…). Pas wanneer deze (dus hypothetische) convergentie gerealiseerd is kunnen solidariteitsmechanismen worden ingevoerd. Knot pleit niet voor solidariteitsmechanismen voor erfenissen uit het verleden (lees Griekenland).
De uitspraken van Knot zijn opmerkelijk in een Nederlandse context, waar het politieke klimaat moeilijk eurofiel kan genoemd worden, en ook in officieel Den Haag veel weerstand bestaat tegen de idee van bevoegdheidsoverdrachten naar Brussel (helemaal anders dan wat leeft in politiek België).
Tweet van Dennis de Jong
In reactie op dit interview twitterde SP-europarlementslid Dennis de Jong het volgende: “Taboe doorbroken: Klaas Knot geeft in FD toe dat euro permanente inkomensoverdracht richting zwakke eurolanden vereist. Fijn die euro.”
Dit is niet helemaal wat Knot zegt, die immers economische convergentie als voorwaarde stelt voor solidariteit, en wiens onmiddellijke politieke doel is meer bevoegdheden te geven aan de Europese Commissie om toe te zien op het economisch beleid van de lidstaten.
Maar Dennis de Jong maakt dus van de gelegenheid gebruik nogmaals te hameren op een bekend standpunt van de SP, die zich verzet tegen financiële overdrachten in de eurozone naar zwakkere landen vanuit de sterkere (lees Nederland).
Nu heb ik altijd al wat moeite met dat standpunt gehad, vooral omdat de SP zich niet verzet tegen de gemeenschappelijke markt, die juist gunstig is voor de export van dezelfde sterke landen (lees dus opnieuw Nederland). Ook de euro is gunstig voor deze export, omdat de zwakkere eurolanden niet beschikken over het wapen van de devaluatie om hun concurrentiekracht te verdedigen. Financiële solidariteit is dan de logische tegenhanger van handelsoverschotten. Het is het verhaal van de bluts en de buil. In De Volkskrant van donderdag signaleerde Peter De Waard nog dat Nederland de regels van het Groei- en Stabiliteitspact schendt omdat het overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans te groot is, namelijk in 2014 negen procent van het bbp.
Ik heb dus wel wat vragen bij de benadering van de SP, al heb ik ook wel sympathie voor het euroscepticisme van de SP als gezond tegengif tegen de veelal al te beate eurofilie van de Europese linkerzijde (over deze sympathie schreef ik onlangs iets op mijn blog op De Wereld Morgen). (fs)