22 oktober 2012 – In het editoriaal van Le Soir (Brussel) van vrijdag 19 oktober vat Dominique Berns kernachtig de essentie van de Europese politiek samen, zoals die ook op de voorbije top (18-19 oktober) tot uiting kwam. Hieronder de Nederlandse vertaling.
Een nieuw ideetje maakt opgang in Berlijn: een Europese supercommissaris voor economie die een vetorecht heeft over de begrotingen van de lidstaten. Telkens opnieuw hebben de ministers van financiën Wolfgang Schäuble en kanselier Angela Merkel verleden donderdag op die nagel geklopt.
Mevrouw Merkel sprak voor het Duitse parlement, waar blijkbaar geen enkele afgevaardigde zich verzet heeft tegen een voorstel dat erop zou neerkomen de democratische principes op te heffen, net wanneer het gaat over het doorslaggevend aspect voor een regering: het budget.
Want dat staat op het spel. Klaas Knot, de gouverneur van de centrale bank van Nederland, was maandag heel expliciet tijdens een voordracht in Hongkong. Hij bepleitte er de installatie van een “politiek onafhankelijke Europese autoriteit, die steeds meer zou tussen komen in de begrotingspolitiek” van de landen die de budgettaire regels met voeten treden.
Het idee zint de Europese Centrale Bank wel, want zij is zelf juridisch onafhankelijk van de regeringen en de volksvertegenwoordigers. Men zegt dat dat precies de voorwaarde is voor een goede monetaire politiek, een betwistbare en betwiste stelling overigens.
Maar laten we het nog eens hebben over de obsessie met de begrotingsdiscipline, deze keer belichaamd door een Europees vetorecht op de financieringswetten.
Het is de weerspiegeling van een opvatting die telkens herkauwd wordt door de Europese leiders en die nog als volgt werd samengevat door de voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy: “Zonder de budgettaire onverantwoordelijkheid in sommige landen zou er nooit een crisis geweest zijn in de eurozone. Zo simpel is het.”
Dat is de “verantwoording “voor de veralgemeende budgettaire soberheid, die onvermijdelijk de eurozone in een recessie stort, en voor het “versterkt Begrotingspact “dat momenteel geratificeerd wordt en waarvan men weldra zal zien dat het niet werkbaar is, want gesteund op een concept, het “structureel deficit “, dat niet waarneembaar is en waarvan de schatting afhangt van de ingeroepen hypotheses.
Welnu deze visie is fout. Met uitzondering van Griekenland, zijn de openbare financiën niet de oorzaak van de crisis. Niet in Ierland of in Spanje. Niet in Portugal of Italië. Maar de Europese verantwoordelijken volharden in hun opvattingen, zoals de kerkelijke prelaten die vroeger mordicus de zon rond de aarde lieten draaien en niet andersom: de crisis zou het gevolg zijn van de onverantwoordelijkheid van de democratie; en daartegen moet opgetreden worden: een politiek gezag dat geen verantwoording verschuldigd is aan de burgers. Dat is toch wel een merkwaardige opvatting over democratische legitimiteit in Europa…