De vergadering van de Europese ministers van financiën van de eurozone (de ‘Eurogroep’ onder voorzitterschap van de Nederlandse PvdA-er Jeroen Dijsselbloem) gisteren, 5 december, was deels gewijd aan Griekenland. Zoals bekend ging de Griekse regering in juli vorig jaar een derde ‘memorandum’ aan met de Europese geldschieters (het ESM, Europees Stabiliteits Mechanisme), in feite een akkoord om, in ruil voor een nieuwe lening van 86 miljard €, het Griekse volk verder te laten wurgen in naam van de schuldaflossing. Het memorandum houdt een hele reeks ‘hervormingen’ in (arbeidsmarkt, privatiseringen, besnoeiingen) waarvan de uitvoering door de ‘instellingen’ (vroeger Trojka genoemd) wordt ‘gereviewed’; bij een ‘onvoldoende’ wordt er geen tranche uitbetaald van de globale lening die bij het derde memorandum toegezegd werd. Niet zo erg op het eerste zicht, aangezien het geld alleen dient om de Europese schuldeisers terug te betalen. Alleen … dreigt de Europese Centrale Bank de Griekse banken droog te leggen zodra de nodige miljarden niet volgens de kalender op de rekening van die schuldeisers verschijnen, zoals we in 2015 gezien hebben. Momenteel kreeg de Griekse regering nog geen positieve review, en de uitbetaling van een nieuwe tranche wordt zo lang uitgesteld.
Als volleerde schoolmeesters herhaalden de Europese ministers van financiën wat hun spitsbroeders van de ‘instellingen’ al aan de Grieken gezegd hadden. Ze herinnerde eraan dat het land vanaf 2018 jaarlijks een overschot op de primaire begroting (d.w.z. een begroting waar de rentelasten niet worden opgenomen) van 3,50% van het BBP moet hebben, om zo de terugbetaling van de schulden te kunnen garanderen. Een land dat een humanitaire ramp meemaakt moet jaarlijks een overschot op de begroting hebben om dit aan banken over te dragen… Dan moet men weten dat België in 2015 een primair tekort had van 2,6%, en Nederland eveneens een tekort (0,6%). Dit is de reactie van onze ministers van financiën op het beleefd verzoek van het Europees Vakverbond om ‘de Griekse werkers niet dieper met hun gezicht in de modder te duwen’…
Hoho, zullen die ministers zeggen, er is gezorgd voor schuldverlichting voor de Grieken! Ja? Is het dan eindelijk zo ver? Wordt een deel van de Griekse schuld kwijtgescholden, zoals zelfs het Internationaal Muntfonds vraagt?
Nee, de schuld blijft zo ’n 315 miljard € of 180% van het BBP. Maar in hun goedheid stonden de geldschieters toe dat leningen van het vorige memorandum niet binnen 28 jaar, maar pas binnen 32,5 jaar moeten terugbetaald zijn. En sommige leningen met variabele rente worden omgezet in leningen met een vaste rente. “Die zullen aanvankelijk meer kosten”, zei Klaus Regling, de directeur van het reeds genoemde ESM, “maar op termijn wordt dat interessanter.” Kali spera! Hopelijk zenden de Grieken een vriendelijk bedankbriefje voor zoveel tegemoetkoming! Nu eventjes op de tanden bijten, en dan wordt het allemaal beter! Klaus Regling kon zelfs zeggen wanneer en hoeveel het beter wordt door dit groots gebaar: tegen 2060 zou het de Griekse schuld met 20 procentpunten kunnen verminderd hebben! Als zijn berekening niet klopt moet de heer Regling zich geen zorgen maken: in 2060 zou hij 110 jaar oud geworden zijn.
Het lijkt onwaarschijnlijk, maar de vaststelling dringt zich op: de Europese leiders, onze ministers, zijn niet van plan of niet in staat enige lering te trekken uit Brexit, Trump, de opgang van extreem-rechts of een eurobarometer die naar ‘storm’ beweegt. (hm)