18 februari 2021 – De onderzoeks- en drukkingsgroep Global Witness brengt een rapport uit over de banden die leden van de Commissie von der Leyen onderhouden met de fossiele-energiesector. Na het schandaal met de vorige Commissie Juncker, waar  Miguel Arias Cañete de portefeuille klimaatactie en energie kreeg, niettegenstaande een familievermogen dat op olie drijft, zou men van een nieuwe Commissie de grootste omzichtigheid verwacht hebben. Maar ofwel is de nieuwe Commissie niet omzichtig, ofwel bestaan er gewoon geen kandidaten met een gepast profiel voor de job van Europees commissaris als ze geen nauwe banden onderhouden met privébedrijven. In het rapport van Global Witness worden zulke banden aangetoond in het geval van Josep Borrell, de ‘buitenlandminister’ van de EU en ondervoorzitter van de Commissie, Stella Kyriakides (volksgezondheid en voedselveiligheid) en Adina Vălean (transportcommissaris). Ze spelen alle drie een vooraanstaande rol in de Green Deal, maar vervullen die functie blijkbaar met een dubbele pet.

Nu was Cañete wel een conservatief, lid van de Spaanse Partido Popular, terwijl Josep Borrell een Spaanse socialist is. Desalniettemin was Borrell van 2009 tot 2016 lid van de raad van bestuur van Abengoa, een Spaanse producent van gascentrales. Borrell deed dat niet gratis, hij kreeg er tot 300.000 € per jaar voor. De Europese instanties kunnen ook niet zeggen dat ze van niets wisten, want in 2012 moest Borrell al eens aftreden als voorzitter van het European University Institute wegens het verzwijgen van deze inkomsten. Misschien werpen deze revelaties enig licht op de kneuterige uitval van Borrell aan het adres van klimaatactiviste Greta Thunberg?

De Cypriotische commissaris Stella Kyriakides was eerlijker en gaf bij haar kandidatuur aan dat haar echtgenoot directeur was van Motor Oil Holdings Ltd en van Petroventure Holdings Limited, twee Cypriotische bedrijven die samen 40% bezitten van de grote Griekse olieraffinaderij Motor Oil Hellas. Commissie noch Parlement zagen er blijkbaar graten in.

Adina Vălean was lid van het Europees Parlement sinds 2007 voor de Roemeense nationaal-liberale partij. In die hoedanigheid speelde ze een belangrijke rol bij het opzetten van de Connecting Europe Facility (CEF), een fonds dat middelen beschikbaar stelt voor pan-Europese infrastructuur op het gebied van transport, energie en digitale netwerken. Volgens Global Witness heeft CEF ondertussen al 1,3 miljard € besteed aan gaspijplijnen, en nu Vălean commissaris is voor transport steunt haar departement via CEF fossiele toepassingen, o.a. voor cargoschepen. Tijdens haar functie als Europarlementslid kreeg Vălean ook nog meer dan 100.000 € als adviseur van Finite Assets Ltd, een bedrijf geregistreerd op de Britse Maagdeneilanden. In 2018 leidde ze de delegatie van het Europees Parlement bij de klimaatconferentie COP24 in Polen.

De Europese nieuwssite Euractiv, die eveneens verslag uitbrengt over het rapport van Global Witness, vroeg om een reactie bij de Europese Commissie. Een woordvoerder verwees naar de gedragscode, die stelt dat er geen belangenconflict is “wanneer een Commissielid voordeel geniet door het enkele feit dat hij tot de bevolking als geheel of tot een grote categorie van mensen behoort.” Volgens de woordvoerder moeten ook familieleden daartoe gerekend worden. In het betreffende artikel ¹ staat echter precies het tegenovergestelde. Een fake-waarheid dus. (hm)

1. Besluit van de Commissie van 31 januari 2018 betreffende een gedragscode voor de leden van de Europese Commissie. Artikel 2, punt 6: “De leden vermijden elke situatie die aanleiding kan geven tot een belangenconflict of die redelijkerwijs als zodanig kan worden opgevat. Een belangenconflict doet zich voor als een persoonlijk belang de onafhankelijke uitoefening van hun ambt kan beïnvloeden. Onder persoonlijke belangen vallen onder meer mogelijke voordelen voor de leden zelf, hun echtgenoten, partners  of naaste familieleden. Van een belangenconflict is geen sprake wanneer een lid voordeel geniet door het enkele feit dat hij tot de bevolking als geheel of tot een grote categorie van mensen behoort.” [Deze laatste bepaling sluit bv. het voordeel uit dat men heeft als inwoner van een rijkere lidstaat of regio, of als succesvolle advocaat.