Zoals in de meeste parlementen zijn er ook in het Europese verschillende politieke fracties of ‘groepen’

Groepen of fracties in het Europees Parlement

Ze tellen verkozenen afkomstig  uit min of meer verwante nationale politieke partijen. Na de verkiezingen van 2024 ziet de verdeling er als volgt uit:

De grootste fractie is, zoals in het verleden, die van de ‘christendemocraten’, de ‘Europese Volkspartij‘ (EVP, EPP in het Engels).  Ze telt 188 van de 720 zetels (26%). Tot de EVP behoren onder andere de Duitse CDU/CSU, de Spaanse Partido Popular, de Vlaamse CD&V, het Nederlandse Christen-Democratisch Appèl (CDA), enz.
De tweede grootste fractie is die van de ‘Socialisten en Democraten‘ (S&D), die uit sociaaldemocraten bestaat. Met 136 verkozenen bezetten ze 19% van de zetels.
De liberale fractie, Renew, is met 77 zetels wel niet de derde grootste, maar samen met EVP en S&D vormen ze een informele meerderheidscoalitie, meestal gesteund door de fractie van de Groenen.

Links van dit centrum is er de kleine fractie van radicaal links, The Left. Ze behaalde bij de verkiezingen van juni 2024 slechts 38 zetels, maar in juli 2024 sloten de 8 verkozenen van de Italiaanse Vijfsterrenbeweging (M5S) zich bij deze fractie aan, die daarmee aan 46 verkozenen komt. Dat M5S eerder al een fractie gedeeld had met Nigel Farage, en gepoogd had aan te sluiten bij Renew, toont aan dat de politieke samenhang van Europese fracties soms ver te zoeken is. Hierin speelt ook mee dat lidmaatschap van een fractie een hoop voordelen biedt: subsidiëring uit het budget van het Parlement (naast de gewone werkingsmiddelen), participatie in parlementaire commissies, spreektijd enz. Om een fractie te vormen moet men minstens 23 verkozenen hebben uit 7 lidstaten. Parlementsleden die tot geen enkele fractie behoren worden aangeduid als de ‘niet ingeschrevenen’, NI. Dit is het geval met de afscheuring van Die Linke rond Sahra Wagenknecht, BSW (Bündnis Sahra Wagenknecht). BSW haalde 6 Europese zetels, maar vond (nog?) geen partners om samen een fractie te vormen.

Een kwart van de zetels in het tiende Europees Parlement (2024-2029) wordt echter gevormd door uiterst rechtse partijen, verdeeld over 3 fracties. De grootste zijn de ‘Patriots for Europe‘ PfE met 84 zetels, waaronder het Vlaams Belang, de Nederlandse PVV, Le Pen’s Rassemblement National, het Hongaarse Fidesz, het Spaanse Vox e.a. Alternative für Deutschland (AfD) zit hier niet bij en vormde met kleine uiterst rechtse groepen uit Oost-Europa de fractie ‘Europe of  Sovereign Nations‘, ESN, met 25 europarlementariërs. De derde vleugel van uiterst rechts is de fractie van Europese Conservatieven en Reformisten, ECR, met 78 verkozenen. Een derde van hen behoren tot de Fratelli d’Italia, de partij van de Italiaanse premier Meloni. Voorts 20 Polen van Kaczyński’s PiS, 3 Tsjechen,  3 van de Vlaamse N-VA en de verkozene van de Nederlandse SGP, e.a. De ECR vormt de brug tussen rechts en uiterst rechts in het Europees Parlement.

Europese politieke partijen

In principe losstaand van de groepen/fracties zijn er ook Europese partijen, die achter een bepaald gemeenschappelijke politiek programma of platform staan en zich als dusdanig tot het publiek richten. Ze ontvangen, net zoals de fracties, een subsidie uit het budget van het Europees Parlement. Leden van een zelfde fractie kunnen al dan niet tot de aanverwante partij(en) behoren. Al bij al is het bestaan van Europese politieke partijen haast niet bekend bij het grote publiek, en het intern leven ervan is beperkt. Bij de Europese verkiezingen presenteren nationale partijen zich doorgaans met hun eigen Europees programma en niet dat van de Europese partij waarbij ze aangesloten zijn.

De belangrijkste Europese partijen zijn:

• De Europese Volkspartij, EVP, dus met dezelfde naam als de christendemocratische fractie;
• Partij van de Europese Socialisten (PES), verwant met de S&D fractie;
• Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE) verwant met Renew;
• Europese Groene Partij ( vaak ‘European Greens’ genoemd)
• ECR Party  verwant met de ECR fractie ;
• Patriots.eu, verwant met de PfE fractie;
• ESN Party, aanleunend bij de ESN fractie
• Europees Links (European Left, EL, ook: PEL, Party of the European Left). Dit was totnogtoe de enige Europese partij  die aansloot bij de fractie The Left, maar rond de verkiezingen van 2024 ontstond een breuk. De Scandinavische linkse partijen en Mélenchons La France Insoumise (LFI) trokken zich terug en vormden een aparte Europese partij ELA (European Left Alliance). Er is geen duidelijke politieke scheidingslijn bij het uiteengaan; de Scandinaviërs zijn niet gekant tegen of zelfs voorstanders van de NAVO, maar  LFI is dat niet…