4 juli 2020 – Drie op vier van de inwoners van Rusland wil dat Poetin president blijft tot hij 83 is (hij is nu 67). Dat is in elk geval wat het Kremlin ons wil doen geloven, zich baserend op het referendum waarvan de uitslag enkele dagen geleden bekend werd gemaakt.
Wat een bizar referendum! Terwijl het referendum nog moest plaatsvinden lag de nieuwe grondwet gedrukt en wel al in de boekhandels. Het referendum was dan ook enkel raadgevend, en ging over van alles en nog wat.
Maar Poetin had het referendum nodig om zijn populariteit te bewijzen. Die is tanende, onder meer na een onpopulaire pensioenhervorming. Het coronavirus dat in Rusland hard toesloeg terwijl de overheid passief toekeek heeft ook niet geholpen.
Toch gingen dus veel mensen stemmen en haalde Poetin een stevige meerderheid. Dat heeft hij niet zozeer te danken aan fraude, dan wel aan het feit dat zoveel mensen in Rusland voor hun positie of inkomen rechtstreeks of onrechtstreeks afhankelijk zijn van het Kremlin. Dat speelt des te meer mee nu miljoenen mensen door het coronavirus door de mazen van het versleten sociale zekerheidsnet dreigen te vallen.
Maar alles is zeker niet koek en ei voor Poetin. De New York Times bericht hoe bloggers, influencers en andere internetsterren weigerden Poetin in het referendum te steunen, uit vrees hun publiek voor het hoofd te stoten, en dus hun advertentie-inkomsten kwijt te raken. Het internet heeft weinig last van censuur in Rusland. De hip hop ster Timati die toch het risico nam een nummer met lof op Poetin op te nemen kreeg op internet 1,4 miljoen duimpjes naar beneden, en moest de clip van het internet halen. Poetin is niet cool meer. Hij zakt in peilingen, meer nog bij jongeren.
Per Leander en Alexey Sakhnin schreven op Jacobin een verhelderend artikel over de breekbare toestand waarin Poetin zich bevindt. Sakhnin is lid van het Links Front in Rusland en lid van de Progressieve Internationale Raad, waarvan Varoufakis de trekker is.
Zo heeft de EU in Europa en aan de rand ervan met Rusland en Turkije twee autoritaire maar niet zo stabiele regimes, die garant staan voor nog heel wat geopolitieke hoofdbrekens. Wij zijn echter meer geïnteresseerd in de veerkracht van de mensen daar om in verzet te komen tegen deze autoritaire en corrupte regimes. (fs)