2 januari 2023 – ENAAT, het Europees Netwerk tegen Wapenhandel, bracht een info-fiche uit over ‘hoe de Europese Unie wapenhandelaren en corrupte bedrijven financiert’. De korte maar zeer informatieve brochure bestaat in het Engels, Frans, Duits, Deens, Spaans, Italiaans en ook in het Nederlands; de Nederlandse vredesorganisatie Stop Wapenhandel leverde trouwens een groot deel van het onderzoek voor deze publicatie.

Volgens sommigen ontstond de Europese constructie als een vredesproject na twee wereldoorlogen, maar sinds 2017 wordt het EU- budget gebruikt om militaire research en de ontwikkeling van wapensystemen te financieren. In de periode 2021-2027 wordt in het ‘Defensiefonds’ 2,65 miljard € euro voorzien voor onderzoek en 5,3 miljard voor ontwikkeling. Wie daarvan profiteert zijn in de eerste plaats de grote wapenproducenten als Airbus, Thales en Leonardo, die wapens leveren aan oppressieve regimes (Israël, Saoedi-Arabië, Egypte, Turkije, Myanmar…) en landen in oorlog zoals Oekraïne.

Wie zegt wapenhandel kijkt ook vlug aan tegen smeergeld en omkoperij. De infofiche geeft daarvan tal van voorbeelden, zoals Airbus, dat toegaf contracten te hebben ‘geölied’ in een hele reeks landen. Dat het geen loze beschuldigingen waren blijkt uit de bereidheid van Airbus om 4 miljard $ aan boetes te betalen…

Deze infofiche belicht maar één (financieel) aspect van de militarisering van Europa, namelijk wat rechtstreeks uit het EU-budget komt. Om de schijn recht te houden dat de EU geen militaire projecten financiert (wat door de Europese verdragen verboden is) wordt dit voorgesteld als een bijdrage aan de ‘competitiviteit en innovativiteit van de Europese technologische en industriële basis in de defensiesector’. Maar het budgettair financieren van wapenleveringen aan een land in oorlog, zoals Oekraïne, zou een iets te grote juridische spreidstand betekenen, en daarvoor werd voor een andere tool uit de Europese grabbelton gekozen: de ‘Vredesfaciliteit’, een Newspeak term die in feite een oorlogsfonds aanduidt. Net zoals Poetin geen ‘oorlog‘ voert tegen Oekraïne, maar een ‘speciale militaire operatie’, zo is de Vredesfaciliteit geen oorlogsfonds maar “een buiten-budgettair instrument dat het vermogen van de EU versterkt om op te treden als globale veiligheidsverschaffer. Het werd opgericht in maart 2021 om de vrede te bewaren, conflicten te voorkomen, en de internationale veiligheid te versterken”. Meer over dit globale plaatje van de financiering in de EU van militaire en ‘veiligheids’-initiatieven vindt u hier. (hm)