6 juli 2020 – Sinds 2014 worden binnen de Verenigde Naties pogingen ondernomen om tot een bindend verdrag te komen waardoor multinationals niet langer ongestraft mensenrechten kunnen vertrappelen en onmetelijke schade aanbrengen aan het milieu 1. Die pogingen gaan vooral uit van landen uit het Zuiden, waar de misbruiken vaak hemeltergend zijn; van Westerse kant, onder andere vanwege de EU en haar lidstaten, was er enkel tegenkanting en regelrechte boycot.
De morele verontwaardiging daarover en de machteloosheid van hele bevolkingsgroepen vond onder andere een spreekbuis bij (sommige) kerkelijke leiders. Zo kwam de Peruviaanse bisschop Pedro Barreto in september 2018 naar Brussel “om de EU-leiders aan te sporen om een constructieve houding aan te nemen bij de onderhandelingen binnen de Verenigde Naties voor een bindend verdrag over transnationale bedrijven.” En vandaag doen de aartsbisschoppen Hollerich van Luxemburg en Maung Bo van Myanmar in een open brief een nieuwe oproep voor bindende wetgeving ter zake; ze verwijzen expliciet naar ISDS, het “geheim wapen” waarover multinationals beschikken wanneer hun belangen op het spel staan, en dat door de EU al in tal van vrijhandelsverdragen werd ingebouwd.
Hollerich en Maung Bo zijn mede-ondertekenaars van een vandaag verschenen nieuwe oproep door 110 bisschoppen voor bindende wettelijke maatregelen tegen schendingen van mensenrechten door bedrijven. Ze zien een positieve evolutie in een verklaring van eurocommissaris Reynders voor justitie die zich eind april uitsprak voor een wetgevend initiatief; diverse Belgische ngo’s en vakbonden zijn op deze verklaring gesprongen en willen dat de EU zich ook aan deze intentieverklaring houdt.
De ervaring leert natuurlijk dat de EU nooit om een verklaring meer of minder verlegen is, en dat zeker ‘gladde aal’ Reynders een allesbehalve betrouwbare partner is wanneer het gaat over optreden tegen bedrijfsbelangen. Het zou echter dwaas zijn deze kans niet te grijpen om de EU voor haar verantwoordelijkheid te stellen. Veel hangt af van de publieke druk ter ondersteuning van een bindend verdrag tegen de straffeloosheid van de multinationals. Een bisschoppelijke verklaring, hoe welkom ook, zal niet volstaan; het zijn zeker niet de Europese ‘christendemocraten’ die er zich zullen door aangesproken voelen. Het Europees Vakverbond tekende wel een steunbetuiging voor een initiatief in die richting, maar veel meer gewicht dan een verklaring vanaf de bisschoppelijke kansel gooit dit niet in de weegschaal. Is deze zaak niet evenveel inzet waard vanwege sociale bewegingen als het verzet tegen de vrijhandelsverdragen? (hm)
Voetnoten
Laat een reactie achter