8 juni 2023 – Het is alweer bijna drie jaar geleden dat we een bericht brachten over de export van pesticiden die in de EU verboden zijn, maar toch legaal mogen uitgevoerd worden naar derde landen. De twee organisaties die het onderzoek deden, het Zwitserse Public Eye en het met Greenpeace verbonden Unearthed, bleven aan de boom schudden om aan informatie te geraken over de verdere evolutie van zulke handel. Ze brachten een nieuw rapport uit, dat gedetailleerde cijfers brengt voor 2021. Ze konden zich daarvoor baseren op exportvergunningen (‘prior informed consent’-documenten) waarmee de Europese wetgever sinds 2020 de handen in onschuld kan wassen, want het importerende land wordt geïnformeerd over de reden waarom het product in de EU verboden is.

Het rapport schat dat er in 2021 rond de 3000 ton insecticides geëxporteerd werden met neonicotinoïdes (‘neonics’, nicotine verwante stoffen) als actief bestanddeel. Die zijn bijzonder moordend voor bijen die – zoals men weet – een cruciale rol spelen in het ecosysteem. Wat 3000 ton betekent wordt geïllustreerd door het feit dat er in Groot-Brittannië, alvorens neonics verboden werden, jaarlijks ‘slechts’ 110 ton van gebruikt werd.

De vijf grootste Europese exportbedrijven in deze sector zijn Syngenta, Bayer, BASF, Gowan en het Nederlandse Broekman Logistics. Uit onderstaande grafiek blijkt dat België en Nederland tot de recordhouders behoren.

De belangrijkste afnemers waren Brazilië, Oekraïne, Indonesië, Zuid-Afrika en Argentinië. In dit laatste land dringen imkers, die 30% van hun ruiven verloren, aan dat de EU deze export zou verbieden.

De Europese Commissie lijkt aanstalten in die richting te maken, en lanceerde een ‘raadpleging‘ die nog tot eind juli loopt. Maar Le Monde berichtte dat de publicatie van een concreet plan al diverse keren uitgesteld werd, onder zware druk van de chemische industrie. Het lijk zo goed als uitgesloten dat er nog iets van komt onder de huidige Commissie, gezien de Europese parlementsverkiezingen in juni 2024. (hm)