door Gerrit Zeilemaker
19 augustus 2019

Terwijl de Britse politiek toekijkt als konijnen, gebiologeerd door het licht van Boris Johnsons ultrarechtse kabinet, koos Labour onder Jeremy Corbyn voor de aanval. Labour zal zo gauw als ze de kans op een meerderheid ziet een motie van wantrouwen tegen de regering van Boris Johnson indienen. Corbyn wil hierdoor een harde Brexit voorkomen, en vroeg de andere oppositiepartijen en rebellerende Toryleden een motie van wantrouwen te steunen die hij zal voorleggen zodra een gunstige gelegenheid zich aanbiedt. Ook vroeg hij de oppositie steun voor een interim-regering onder zijn leiding. De Labour-leider zei dat de regering “strikt in de tijd beperkt” zou zijn en dat hij zou streven naar een verlenging van het artikel 50-proces, om zodoende de deadline van 31 oktober voor het verlaten van de Europese Unie uit te stellen.

Op Twitter schreef hij (14 augustus): “Ik heb de leiders van andere politieke partijen en senior backbenchers ¹ uit het hele Parlement geschreven om mijn plan uiteen te zetten om een ​​rampzalige No Deal Brexit te stoppen en de mensen over de toekomst van ons land te laten beslissen. ”

In een brief schreef Corbyn:

“Deze regering heeft geen mandaat voor een no-deal en het EU-referendum van 2016 heeft geen mandaat voor een no-deal gegeven.”

“Ik ben daarom van plan om zo snel mogelijk een motie van wantrouwen in te dienen, wanneer we zeker kunnen zijn van succes.”

“Na een succesvolle stemming van wantrouwen in de regering, zou ik als leider van de oppositie dan het vertrouwen van het huis zoeken voor een strikt beperkte tijdelijke regering met als doel algemene verkiezingen te houden en de nodige uitbreiding te verzekeren van artikel 50 om dit te doen. “

Corbyn zei dat Labour campagne zou voeren in die verkiezing voor een tweede referendum over de voorwaarden om de EU te verlaten, inclusief de optie Remain. Hij hoopt dat de belofte dat zijn regering slechts tijdelijk zal zijn, voldoende zal zijn om de steun te krijgen van zijn critici die een no-deal willen stoppen. ²

Labour onder Corbyn dwingt anderen tot duidelijkheid

SNP, de Schotse nationale partij, Plaid Cymru ³ en Caroline Lucas van de Greens zijn bereid het voorstel te ondersteunen. De Independent Group for Change/Independents bestaande uit weggelopen Labour- en Toryparlementsleden, waarvan er twee ondertussen overgelopen zijn naar de Liberal Democrats, lijken op hun hoede voor het Corbyn-plan, waarbij sommige parlementsleden zeggen dat ze hem niet kunnen ondersteunen. De Liberal Democrats wilden vooral Corbyn niet, maar voorzitster Jo Swinson zegt nu dat ze open staat voor gesprekken en niet uitsluit dat ze hem steunen als het een no-deal brexit zou stoppen. De kwestie is dan of de backbenchers en de weglopers van Labour en enige Tories Corbyn zullen steunen. ⁴

Het gaat er dus om spannen, maar het resultaat van dit initiatief is dat de Britse politici zich moeten uitspreken en partij moeten kiezen. Weer heeft Corbyn getoond de aanval niet te schuwen en echt leiderschap te tonen in de ergste crisis die Groot-Brittannië sinds de Tweede Wereldoorlog meemaakt.

Eerst verkiezingen!

Met de belofte verkiezingen uit te schrijven en zich te verzetten tegen een no-deal (‘harde’) Brexit probeert de groep rond Corbyn een lastig dilemma binnen Labour op te lossen. We moeten dan terug naar de verkiezingen van 2017. Het lukte toen om Labour de partij van sociale woningbouw, gratis onderwijs en het beëindigen van de oorlogen te maken in plaats van slechts een partij van Remain te zijn. Op basis van het antibezuinigingsprogramma van Labour ging de partij in zes weken van 21 punten achter in de peilingen naar een nipte overwinning van 40%. Ook drie terreuraanslagen die Corbyn in verband bracht met het buitenlandse beleid van Groot-Brittannië konden de opmars niet stoppen. Nog belangrijker is dat de in die verkiezingscampagne gegroeide Labouraanhang  gebleven is: meer dan 500.000 leden, waarvan veel actief, o.a. via sociale media. ⁵

De conclusie is dat met een helder antineoliberaal programma meerderheden voor Labour te behalen zijn, en via de erkenning van het pro-Brexit referendum maar tegen een no-deal Brexit, ook in de pro-Brexit Labourgebieden; een  Remain-standpunt zou de verdeeldheid binnen Labour alleen maar doen toenemen.

De keuze is Johnson of Corbyn: een meesterzet!

Duidelijk is dat Corbyn nog steeds onderschat wordt, ook door zijn tegenstanders binnen Labour. Corbyn blijft stug vasthouden aan zijn antineoliberale lijn, wacht zijn tijd af en aarzelt dan niet om de volle verantwoordelijkheid te nemen in het volle besef van de kracht van zijn socialistisch programma.

Maar het zal een lastige en bittere strijd worden. De rel rond antisemitisme zal verder opgestookt worden. Angsten rond voedsel- en medicijntekorten zullen aangewakkerd worden. De Remainers zullen de EU als de hemel voorstellen en de Brexit van Johnson als de hel, terwijl al die jaren het neoliberale bezuinigingsbeleid voortgewoekerd heeft. Alles zal uit de kast gehaald worden om het maar niet te hebben over betaalbare huisvesting, bestrijden van dakloosheid, gratis studeren, hogere minimumlonen en een buitenlandpolitiek gericht op vrede en onderhandeling in plaats van oorlog.

Sinds het voorstel van Corbyn stijgt de koers van de Britse pond weer. Als ook dat maar niet tegen hem gebruikt wordt…

1. In het Britse parlement noemt men backbenchers de gewone parlementsleden, die geen minister of schaduwminister zijn, of optreden als woordvoerder van hun politieke fractie.
2. Jeremy Corbyn lays out his plan to oust Boris Johnson and stop a no-deal Brexit 
3. Plaid Cymru (Partij van Wales) is een centrumlinkse politieke partij die streeft naar een onafhankelijke staat Wales, binnen de Europese Unie. 
4. Zie The Guardian van 16 augustus. Dat ook de steun van de eigen ‘backbenchers’ niet vaststaat is een van de vele problemen waarmee Corbyn af te rekenen heeft. Veel Labour parlementsleden zijn hun linkse voorzitter liever kwijt dan rijk. ]  
5. Zie James Wright in The Canary, 9 aug. 2019