20 juni 2023 – De Europese Commissie lanceerde in september 2022 een wetsvoorstel om de pers- en mediavrijheid te beschermen (European Media Freedom Act of EMFA). Het zal natuurlijk niet verbazen dat het denkkader van het voorstel de interne markt is, waar mediabedrijven nood hebben aan eenvormige regelgeving, en waar ze moeten genieten van de ‘onvervalste mededinging’, wat inhoudt dat staatssubsidies op een transparante manier moeten toegekend worden.

Maar er zijn ook een aantal maatregelen die journalisten moeten beschermen tegen afluisterpraktijken van overheden, zoals ze de laatste jaren maar al te vaak aan het licht kwamen (o.a. in Griekenland, Spanje, Polen, Hongarije …). Zo voorzag het artikel 4 van het wetsontwerp dat werknemers van mediabedrijven niet mogen gearresteerd noch afgeluisterd worden als ze weigeren informatie over hun bronnen vrij te geven.  Er was ook een uitdrukkelijk verbod om spyware te installeren.

Maar de onderzoeksjournalisten van Investigate Europe tonen aan hoe druk vanuit een aantal hoofdsteden tot een aanpassing van het voorstel leidde, zodat de waarborgen voor journalisten in feite helemaal onderuit gehaald worden. De aanzet kwam van Frankrijk, dat de ‘nationale veiligheid’ als uitzondering wou op artikel 4. Parijs werd hierin uitdrukkelijk gesteund door Duitsland, Nederland, Tsjechië, Luxemburg en Griekenland, en de andere lidstaten zagen hierin ook geen bezwaar. Wat uiteindelijk ter goedkeuring zal voorliggen aan het Europees parlement en de Raad van ministers zal regeringen alle armslag geven om de ‘nationale veiligheid’ – waarover traditiegetrouw de grootste geheimhouding getolereerd wordt – in te roepen en hun zin te doen. (hm)

.