20 februari 2024
De Europese Unie zoekt voor haar bijeenkomsten blijkbaar in toenemende mate locaties met een symbolische betekenis. Zo kwamen de ministers van defensie eind augustus vorig jaar bijeen in gebouwen van een oude wapenfabriek, de Antigua Fábrica de Armas de Toledo. Ze bespraken er de mogelijkheden om meer munitie te produceren in Europa en meer wapens te leveren aan Oekraïne. Vandaag is er een Europese ‘industrietop’ over de toekomst van de Europese industrie, door de Belgische premier De Croo bijeengeroepen in het kader van het Belgische voorzitterschap van de Unie. Locatie: de Antwerpse vestiging van BASF, grootste Europees chemiebedrijf, vertegenwoordigers van sociale en milieuorganisaties ongewenst.
De bedrijfslobbys, in het bijzonder die van de chemische industrie, stelden er een Verklaring van Antwerpen voor met daarin 10 ‘dringende’ punten. Volgens punt 1 moet een Industry Deal de kern worden van een Europees strategisch programma na de Europese verkiezingen. Daarmee wordt Commissievoorzitter von der Leyen, eregenodigde in Antwerpen, eraan herinnerd dat ze bij een tweede ambtstermijn niet zoals in 2019 moet uitpakken met een Green Deal, maar met een Industry Deal. Een 70-tal chefs van de grote bedrijven, aanwezig op de gesloten bijeenkomst, zullen het haar – indien nog nodig – wel in herinnering gebracht hebben: geen overreglementering en rapporteringseisen, wel overheidssubsidies om investeringen te ondersteunen, goedkope energie… De bedrijfslobby vraagt uitdrukkelijk een “nieuwe wetgevende ingesteldheid” die investeringen aantrekt “in plaats van ze te belemmeren”.
Voor al de anderen die toevallig niet de baas zijn van een groot bedrijf zat er niets anders op dan hún bekommernissen over klimaat- en industriebeleid in een open brief aan de Belgische premier De Croo bekend te maken. Door meer dan 70 NGO’s wordt geëist dat er een einde komt aan de bevoorrechte toegang voor vervuilende industrieën, en dat er ambitieuze actie wordt ondernomen om de toxische vervuiling, biodiversiteit en klimaatcrises aan te pakken. Ook voor dit protest is Antwerpen een symbolische locatie. Het Britse chemiebedrijf INEOS wil er aan de haven een ethaankraker bouwen om met ingevoerd schaliegas basisproducten voor de plasticindustrie te maken, met een enorme uitstoot van CO2, stikstof en methaan. De Vlaamse regering zet alles in het werk om deze massavervuiler naar hier te halen.
U vindt de open brief aan De Croo hieronder in Nederlandse vertaling. Onderaan de uitgebreide lijst met ondertekenaars.
Open brief van70 NGO’s aan de Belgische premier De Croo
De grote bedrijven zullen de milieucrises niet oplossen!
Geachte Eerste Minister De Croo,
Wij zijn ontzet dat het Belgisch voorzitterschap van de EU vandaag, samen met de Europese Raad van de Chemische Industrie (CEFIC) en zijn Belgische branchegenoot Essenscia, een besloten evenement organiseert voor chemische en andere intensieve industriële energieverbruikers en hooggeplaatste politieke leiders in het chemiecomplex van BASF in Antwerpen.
Door toezicht op en participatie aan dit evenement hebt u verzuimd om de schuld te erkennen van de aanwezige bedrijfsbelangen die bijdragen aan de crisissen op het gebied van klimaat, toxische vervuiling en biodiversiteit.Ze vormen een enorm risico voor de grenzen van de planeet en een doodsbedreiging voor gemeenschappen over de hele wereld. Deze crises zijn het resultaat van decennia van onverantwoordelijke bedrijfsbeslissingen die hebben aangedrongen op het produceren en gebruiken van gevaarlijke stoffen en het verbranden van fossiele brandstoffen omwille van de winst.
In de afgelopen vijf jaar hebben BASF, andere chemische bedrijven en intensieve energiegebruikers en hun lobbygroepen een enorme lobbycampagne gevoerd in Brussel en in heel Europa om de ambitieuze regelgeving die door de Commissie von der Leyen was beloofd, te ondermijnen en te vernietigen. De doeleinden van de Chemicals Strategy for Sustainability en de Farm to Fork strategie om gevaarlijke chemicaliën in consumenten- en landbouwtoepassingen in de EU te beperken en om de export van verboden stoffen, waaronder chemicaliën en pesticiden, te voorkomen, zijn vervaagd. Ondertussen heeft de industrie ook gezorgd voor massale steun voor nieuwe infrastructuur voor fossiele brandstoffen; en voor valse oplossingen voor de klimaatcrisis zoals waterstof, koolstofopvang en compenserende maatregelen [Nvdr: CO2 wordt niet gebannen maar ‘gecompenseerd’, door bv. de aanplant van bomen]
De industrie heeft een lange geschiedenis van het huilen met de wolven en het overdrijven van de gevolgen van progressief groen beleid. En in een belangrijk verkiezingsjaar in België en de rest van de EU trappen te veel politici in de retoriek dat er een ‘pauze’ moet zijn in nieuwe milieuregels en dat ‘netto zero’ op de een of andere manier net zo goed is als werkelijk zero [Nvdr: ‘netto zero’ betekent dat men wel vervuilt, maar het ‘goed maakt’ door compenserende acties] . Politici hebben de verantwoordelijkheid om echt leiderschap te tonen in plaats van de nieuwste, door hebzucht gedreven, populistische bangmakerij te volgen.
Maar in plaats van het voortouw te nemen in een aanpak om het op te nemen tegen deze lobby’s en deze trends te keren, beloont u vandaag in plaats daarvan grote vervuilende industrieën met bevoorrechte toegang tot besluitvormers op hoog niveau en de verwachting van nog meer politieke en beleidssteun.
Dit evenement is een belediging voor samenlevingsgroepen in Vlaanderen, niet in het minst diegenen die leven met PFAS ‘forever chemicals’ door vervuiling van de 3M fabriek in Antwerpen; ook voor de mensen in Wallonië; en in de rest van de EU en daarbuiten; die momenteel geconfronteerd worden met de realiteit van de door de industrie gegenereerde toxische vervuilingscrisis, ten koste van hun persoonlijke gezondheid en die van de lokale biodiversiteit, lucht, water en bodem.
Dit evenement met de nadruk op de ‘business case’ van de industrie en zelfs een ‘European Industrial Deal’ is volledig verkeerd, en staat haaks op de belofte van uw Belgisch EU-voorzitterschap van “doorslaggevende actie op alle vlakken” om de klimaat-, biodiversiteits- en vervuilingscrisis aan te pakken. Het zet grote bedrijven op een piedestal om hun agenda te promoten, een agenda om wetgeving te vermijden, overheidssubsidies te eisen en de zeer gebrekkige pseudo-groene ‘netto nul’-aanpak door te drukken.
Voor zulk evenement en de politieke agenda die erachter steekt zou er geen plaats mogen zijn.
- Wij dringen er bij u en alle andere aanwezige politieke leiders op aan om te stoppen met het verlenen van dergelijke bevoorrechte toegang aan industrieën die bekend staan voor hun schadelijke producten en praktijken, en om voor hun lobbywerk tegen acties voor gezondere samenlevingen, weerbare ecosystemen en echte CO2-reductie.
- We smeken u om prioriteit te geven aan de bescherming van burgers en omgevingen die lijden onder vervuiling door chemicaliën, pesticiden en fossiele brandstoffen, en om te strijden voor een ambitieuze implementatie van de Chemicals Strategy for Sustainability, de Farm to Fork strategie, en actie om ervoor te zorgen dat grote vervuilers niet langer hun verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis kunnen ontlopen.
Laat een reactie achter